Μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα Ευρωπαϊκά Κινηματογραφικά Αρχεία και εμπορικές συλλογές στην Ευρώπη διατηρούν στην κατοχή τους έναν τεράστιο αριθμό πολύτιμου οπτικοακουστικού υλικού. Αυτό το υλικό αποτελεί έναν πραγματικό πολιτιστικό θησαυρό, αφού αποδίδει την ιστορία, την διαφορετικότητα αλλά και την ταυτότητα των ευρωπαϊκών χωρών. Αποτελεί ταυτόχρονα και ένα σημαντικό οικονομικό και εμπορικό κεφάλαιο, εφόσον αυτό το υλικό μπορεί να ξανα-χρησιμοποιηθεί στην τηλεόραση ή άλλου είδους αναμετάδοση εικόνας, στον κινηματογράφο στην παραγωγή και διανομή πολυμέσων. Αυτή η δεύτερη αξία του αρχειακού υλικού έχει στρατηγική σημασία για τα Ευρωπαϊκά Μέσα Ενημέρωσης αλλά και για την βιομηχανία της διασκέδασης.

Δυστυχώς αυτή η εκτενής αριθμητικά αλλά και σε περιεχόμενο πολιτιστική κληρονομιά δεν είναι εύκολα προσβάσιμη και γι’ αυτό δεν εκμεταλλεύεται τις δυνατότητες που ανοίγονται τόσο από τους πολιτιστικής όσο και από εμπορικής απόψεως. Αυτό οφείλεται σε δύο βασικούς παράγοντες:

• Από τη μια πλευρά είναι η πολυπλοκότητα του εντοπισμού των φυσικών στοιχείων που αποτελούν την Ευρωπαϊκή κινηματογραφική πολιτιστική κληρονομιά, το πρωτότυπο υλικό και τα αυθεντικά υλικά με την καλύτερη δυνατή ποιότητα, την πιο πλήρη εκδοχή κάθε έργου γιατί συχνά αυτό το υλικό βρίσκεται διάσπαρτο σε εκατοντάδες διαφορετικά αρχεία και συλλογές ανά την Ευρώπη. Η μεγάλη πλειοψηφία αυτών των συλλογών και αρχείων δεν παρέχουν πρόσβαση στους καταλόγους τους μέσω του διαδικτύου, αλλά ακόμα κι όταν το κάνουν, δεν παύουν να υπάρχουν προβλήματα που προκύπτουν από τις διαφορετικές γλώσσες, καθιστώντας έτσι την έρευνα για μια συγκεκριμένη ταινίας- αρχειακό υλικό, μια επίπονα περίπλοκη και ακριβή διαδικασία.
• Από την άλλη, ακόμα και όταν εντοπιστεί ένα συγκεκριμένο υλικό, είναι εξαιρετικά περίπλοκη η διαδικασία καθορισμού και αναγνώρισης του δικαιούχου των πνευματικών δικαιωμάτων, ιδιαίτερα όταν πρόκειται για υλικό το οποίο βρίσκεται τεμαχισμένο σε αποσπάσματα και αυτά με τη σειρά τους διάσπαρτα σε διαφορετικές χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
  Το πρόγραμμα MIDAS στοχεύει στην αντιμετώπιση των δύο αυτών προβλημάτων με το σχεδιασμό και την εφαρμογή ενός πιλοτικού προγράμματος για μια «ομόσπονδη» Ευρωπαϊκή βάση δεδομένων για οπτικοακουστικό υλικό, σχεδιασμένη έτσι ώστε να διευκολύνει την διαδικασία εντοπισμού του υλικού και αναγνώρισης των εκάστοτε δικαιούχων των πνευματικών δικαιωμάτων. Η λογική πάνω στην οποία κινείται το πρόγραμμα MIDAS, καθιστά ξεκάθαρο ότι μια ενιαία βάση δεδομένων του υλικού των αρχείων και των συλλογών στις ευρωπαϊκές χώρες θα είναι εξαιρετικά περίπλοκη, ακριβή και τελικά αδύνατο να υλοποιηθεί.

Για αυτό το λόγο το πρόγραμμα MIDAS προτείνει τη δημιουργία μιας κοινής πλατφόρμας και μιας ηλεκτρονικής πύλης στο διαδίκτυο που θα επιτρέπει την έρευνα ανάμεσα σε ένα ολοένα αυξανόμενο αριθμό βάσεων δεδομένων που ανήκουν σε διαφορετικά αρχεία και συλλογές. Οι διαφορετικές αυτές βάσεις δεδομένων, θα παραμένουν ξεχωριστές και ανεξάρτητες, διατηρώντας έτσι την ιδιαιτερότητα, τον πρωτότυπο σχεδιασμό και τις λειτουργίες τους, αλλά την ίδια στιγμή θα συνδέονται γύρω από ένα κοινό σταθερό πυρήνα προκαθορισμένων περιγραφικών στοιχείων και εξειδικευμένων μοντέλων πρόσβασης που θα υπερνικούν τις δυσκολίες των διαφορετικών γλωσσών, με τρόπο που να καθίστανται οι συλλογές τους διαθέσιμες προς αναζήτηση μέσα από μια και μοναδική «πύλη αναζήτησης και ανάκτησης» που θα ισχύει για όλες τις συμμετέχουσες βάσεις δεδομένων. Η πύλη αυτή θα παρέχει απευθείας συνδέσεις με τους δικτυακούς τόπους και τις ιστοσελίδες κάθε αρχείου και συλλογής που θα συνεισφέρει πληροφορίες, καθώς και απευθείας επικοινωνία με τους φορείς αυτούς, προκειμένου να διευκολυνθεί η πρόσβαση στο υλικό, είτε αυτή θα στοχεύει σε πολιτιστική, είτε σε εμπορική χρήση του.

Το πρόγραμμα MIDAS έχει ως στόχο του να αποδείξει ότι είναι εφικτή η υλοποίηση της παραπάνω ιδέας, δημιουργώντας μια τέτοια πύλη. Για το σκοπό αυτό αλλά και για τους στόχους του προγράμματος, θα διατίθεται μέσω της πύλης αυτής ένας συγκεκριμένος αριθμός επιλεγμένων αρχείων, εμπορικών συλλογών και πληροφοριών σχετικά με τα πνευματικά δικαιώματα. Μετά την έναρξη της λειτουργίας της πύλης και της ομόσπονδης βάσης δεδομένων, όλα τα ευρωπαϊκά κινηματογραφικά αρχεία, οι συλλογές και οι κάτοχοι των πνευματικών δικαιωμάτων θα κληθούν να συνεισφέρουν τις πληροφορίες και τα μεταδεδομένα που περιγράφει το υλικό τους στην εν λόγω βάση δεδομένων, η οποία προβλέπεται ότι θα επεκταθεί δραματικά μετά την ολοκλήρωση του προγράμματος.

Το πρόγραμμα MIDAS θα διεξάγει μια εκστρατεία ενημέρωσης για να διευκολύνει και να ενθαρρύνει τη συμμετοχή περισσοτέρων αρχείων, συλλογών και δικαιούχων πνευματικών δικαιωμάτων, μέσω ενός προσεκτικού σχεδιασμού που θα στοχεύει στην διάχυση των πληροφοριών και στην ακριβή ανάλυση των αποτελεσμάτων της πιλοτικής φάσης του προγράμματος.

Σε αντίθεση με την παγιωμένη διαδικασία της χρονοβόρας αναζήτησης για τα πνευματικά δικαιώματα, τη διαθεσιμότητα του υλικού και την περιγραφή του περιεχομένου του, η βάση δεδομένων του προγράμματος MIDAS θα προσφέρει εύκολη πρόσβαση χωρίς επιπλέον κόστος. Με αυτό τον τρόπο θα είναι εγγυημένη η αποδοχή αλλά και η επιτυχία του εγχειρήματος σε ότι αφορά την επαγγελματική κοινότητα που κινείται γύρω από το χώρο της οπτικοακουστικής παραγωγής.

Παράλληλα με αυτές τις δραστηριότητες, το πρόγραμμα MIDAS έχει ως στόχο του να προτείνει, κατόπιν ελέγχου, έρευνας και σύγκρισης, ένα ή και περισσότερα επιχειρηματικά πλάνα, τα οποία θα μπορέσουν να εφαρμοστούν για να εξασφαλίσουν την συνέχεια του εγχειρήματος και τα οποία θα προσφέρουν επίσης σημαντικές πληροφορίες για τον αντίκτυπο της συγκεκριμένης, καθώς και άλλων παρόμοιων πρωτοβουλιών στην Ευρωπαϊκή αγορά. Μετά τον καθορισμό του κόστους για την τεχνολογική υποδομή, επιπλέον δαπάνες θα προκύψουν μόνο για σύνταξη κειμένων παρουσίασης, διατήρησης ιστοσελίδας, άδειες χρήσεις και συντήρηση. Η όλη διαδικασία αναμένεται να στηριχθεί σε μια κρίσιμη μάζα υλικού – περιεχομένου, η οποία θα βοηθήσει στον καθορισμό συγκεκριμένων και βιώσιμων διαδικασιών για την αναζήτηση των κατόχων του περιεχομένου, ευνοώντας στη συνέχεια μια ολοένα αυξανόμενη έκθεση του περιεχομένου αλλά και την πρόσβαση σε αυτό, προς όφελος των χρηστών.

Οι αντικειμενικοί σκοποί του προγράμματος μπορούν να συνοψιστούν με τους ακόλουθους ποσοτικούς και ποιοτικούς όρους:

Ποιοτικοί σκοποί:

• 5 αρχεία (εκπροσωπώντας τέσσερις χώρες και τέσσερις γλώσσες) εμπλέκονται άμεσα στις δράσεις του πιλοτικού προγράμματος
• Συνολικά 12 αρχεία (7 επιπλέον των βασικών που συμμετέχουν στο πιλοτικό στάδιο) αναμένεται να συμμετάσχουν στο σύστημα ήδη κατά το στάδιο της εφαρμογής του προγράμματος
• Περίπου 1.000 τίτλοι θα είναι προσβάσιμοι μέσα από το σύστημα κατά τη φάση των δοκιμών της βάσης δεδομένων
• Τουλάχιστον 4.000 τίτλοι θα διατίθενται μέσω του συστήματος κατά το στάδιο της εφαρμογής του προγράμματος
• 2 διαφορετικά επιχειρηματικά πλάνα θα εξεταστούν κατά τη διάρκεια της πιλοτικής φάσης, προσδιορίζοντας παράλληλα μια ευρύτερη σειρά επιχειρηματικών σεναρίων τα οποία θα μπορούν να εφαρμοστούν πριν από το τέλος του προγράμματος
• Οργάνωση ή συμμετοχή σε 3 σχετικές εκδηλώσεις για την Ευρωπαϊκή κοινότητα των κινηματογραφικών αρχείων

Ποιοτικοί σκοποί:

• Η μελέτη-αναζήτηση διαφορετικών, παράλληλων τεχνικών λύσεων για την ομόσπονδη, χαμηλού κόστους και διαλειτουργική βάση δεδομένων
• Ο καθορισμός και η εφαρμογή ενός κοινού σώματος ομογενοποιημένων και σταθερών περιγραφικών στοιχείων, με βάση τα υπάρχοντα διεθνή δεδομένα αλλά και με βάση τα αποτελέσματα των σχετικών ερευνών της ομάδας CEN standardisation group.
• Οι απαιτήσεις για την πολύγλωσση πύλη, θα καλυφθούν με την πρόβλεψη και προμήθεια πολύγλωσσων εργαλείων αναζήτησης και με τον καθορισμό ενός ελάχιστου αριθμού περιγραφικών στοιχείων προς μετάφραση.
• Να εξασφαλιστεί η διαλειτουργικότητα των διαφορετικών δεδομένων όπως αυτά χρησιμοποιούνται και εφαρμόζονται στις διάφορες συμμετέχουσες στο πρόγραμμα βάσεις δεδομένων
• Η μελέτη και ο καθορισμό σεναρίων για επιχειρηματικά πλάνα, συμπεριλαμβανομένων και των σχέσεων με τους κατόχους του υλικού, προκειμένου αυτά να δοκιμαστούν σε διαφορετικά αρχεία (π.χ. πουλώντας πληροφορίες σχετικά με ταινίες σε επαγγελματίες με βάση μια συνδρομή και / ή επιβαρύνοντας με μια ετήσια χρέωση δημοσίευσης τους δικαιούχους των πνευματικών δικαιωμάτων).
• Η παροχή προσανατολισμών προς τα αρχεία σχετικά με τους τρόπους και τις διαδικασίες για την αναζήτηση των δικαιούχων των πνευματικών δικαιωμάτων και τη διαπραγμάτευση μαζί τους.
• Η ενίσχυση της αντίληψης για τη δυνατότητα ύπαρξης αλλά και για την αποτελεσματικότητα μιας ομόσπονδης βάσης δεδομένων ανάμεσα σε αρχεία και συλλογές στην Ευρωπαϊκή Ένωση
• Η αισθητή βελτίωση της προσβασιμότητας στις αρχειακές συλλογές στην Ευρωπαϊκή Ένωση, καθώς και η εμπορική χρήση – αξιοποίησή τους.
• Η βελτίωση σε επίπεδο ικανότητας και αποτελεσματικότητας σε ότι αφορά τις δραστηριότητες πρόσβασης και διανομής των συμμετεχόντων αρχείων και συλλογών.
• Η ενθάρρυνση της διεύρυνσης της συμμετοχικής-ομόσπονδης βάσης δεδομένων, τόσο κατά τη διάρκεια, αλλά και μετά το πέρας του προγράμματος.

Μακροπρόθεσμη βλέψη του προγράμματος είναι να διαδραματίσει κεντρικό ρόλο στην προσέγγιση συμμετοχών στη βάση δεδομένων, αναμένοντας στα τρία πρώτα χρόνια από την ολοκλήρωσή του να συγκεντρώσει τουλάχιστον το 80% των συλλογών των Ευρωπαϊκών κρατικών κινηματογραφικών αρχείων των οποίων τα δικαιώματα κατέχουν τα ίδια τα ιδρύματα, ή των οποίων τα δικαιώματα είναι ελεύθερα. Σε δεύτερο επίπεδο το σύστημα MIDAS θα ενθαρρύνει την είσοδο ιδιωτικών κινηματογραφικών αρχείων, ευνοώντας έτσι την συνολική πρόσβαση σε ένα σημαντικό κομμάτι της Ευρωπαϊκής κινηματογραφικής πολιτιστικής κληρονομιάς.